ربات های امدادی-عملیاتی

. نقش ربات ها در اینگونه عملیات ها به صورت تساعدی رو به افزایش است و آینده این صنعت به ربات ها گره خورده است.

این ربات ها از نظر قوای محرکه به دو دسته موتورهای درون سوز (عمدتا دیزلی) و موتورهای الکتریکی از نوع Brush-less تقسیم می شوند. نمونه های الکتریکی امکان دریافت تاییدیه های ضدانفجار از مراجع بین المللی جهت حضور در عملیات های پالایشگاهی و پتروشیمی و در مناطقی که گازهای قابل انفجار یا قابل احتراق وجود دارد را دارند.

ربات ها از نظر نوع کنترل، به دو دسته تقسیم می شوند.

ربات های کنترل از راه دور

  ایــن ربات هــا، بــا فرمان پذیــری از کاربــر خــود از طریــق کابــل کنتــرل و جــوی اســتیک، می تواننــد در فرایندهــای متعــددیحضــور یافتــه و ایفــای نقــش کننــد. 

ربات های اتوماتیک

ایــن ربات هــا، بــا اســتفاده از هــوش مصنوعــی، در عملیات هــا شــرکت می کننــد ومــواردی ماننــد اطفــاء حریــق ویــابازرســی ها را انجــام می دهنــد. در ایــن بخــش نمونه هایــی از ربات هــا کــه از مراحــل تحقیــق و توســعه خــارج شــده اند و بــه صــورت گســترده در دنیــا در حــال اســتفاده هســتند، معرفــی می شــوند:

ربات های آتش نشان، پیشرو و هوشمند
ایــن نمونه هــا، پرکاربردتریــن ربات هــا محســوب می شــوند کــه عمدتــاً دارای موتــور الکتریکــی و کنتــرل از راه دور هســتند. پایــداری سیســتم های کنترلــی و حرکتــی از مــوارد مهــم در ســاخت ایــن ربات هــا محســوب می شــوند. برخــی از ایــن گونــه ربات هــا، بازطراحــی ربات هــای نظامــی هســتند کــه قابلیت هــای حرکتــی بــالا و کیفیــت ســاخت مقاومــی دارنــد. از مــوارد مهــم در انتخــاب ایــن ربات هــا، ابعــاد و انــدازه، تــوان کششــی، قابلیــت عبــور از موانــع، قابلیــت عبــور از آب، میــزان شــارژ دهــی، امــکان شــارژ باتری هــا بــا جریــان آب، بــرد پنــل کنتــرل و پایــداری ربــات در زمــان اســتفاده از مانیتــور می باشــد.در صورتــی کــه ربــات بــرای اســتفاده در پالایشــگاه ها و پتروشــیمی ها و یــا مــوارد صنعتــی و شــهری کــه عملیات هــا در محیط هــای حــاوی گازهــای قابــل احتــراق یــا قابــل انفجــار انجــام می شــود، بــرای کل تجهیــز، تأییدیــه ضدانفجــار از مراکــز بین المللــی الزامی ســت. از دیگــر ویژگی هــای سفارشــی آنهــا می تــوان بــه سنســورهای گازســنج، دوربین هــای حرارت ســنج، دوربین هــای پانورامیــک، فرمان پذیــری صوتــی یــا بــا حــرکات دســت، سنســورهای تشــخیص موانــع و شــیب ها و ... اشــاره کــرد.

ربات های آتش نشان با ظرفیت مانیتور بالا

ایــن ربات هــا بــر پایــه دســته قبلــی طراحــی  وســاخته می شــودند. بــا ایــن تفــاوت کــه دارای ابعــاد بســیار بزرگ تــر، مانیتــور بــا دبــی بــالا بــرای حرقی هایــی بــا وســعت زیــاد، قابلیــت عبــور از موانــع ناهمــوار و آب، قــدرت کشــش بســیار بــالا و زمــان عملیاتــی بیشــتر نســبت بــه نــوع اول می باشــند.

ربات های دمنده هوا، واترمیست و بولدوزر

ایــن دســته عمدتــاً دارای ابعــاد بســیار بزرگــی هســتند  ومعمــولا در عملیــات  امــداد  ونجــات در تونل هــا، چاه هــای نفــت و حرقی هــای گســترده، رقیق ســازی گاز هــای ســمی و جابجایــی اجســام ســنگین در صحنــه حادثه مــورد اســتفاده قــرار می گیرند. دارا بــودن توربیــن تولیــد هــوا بــا قابلیــت تغییــر موقعیــت و بــا ظرفیــت بــالا، تولیــد غبــارآب (فنــاوری واترمیســت)، تخلیــه دود و اطفــاء حریــق بــا اســتفاده از مانیتورهــای آب و فــوم، از ویژگی هــای ایــن ربات هاســت.

ربات های اطفاء حریق اتوماتیک

در برخــی مــوارد، در ســایت های پالایشــگاهی  ویــا تقلیــل فشــار بــرق و یــا انبارهــا، امــکان اســتفاده از ربات هــای اطفــاء حریــق اتوماتیــک وجــود دارد. ایــن ربات هــا بــا همــکاری ربات هــای بازرســی و یــا سیســتم های تشــخیص و اعــلان حریــق، پــس از وقــوع حریــق، بــا اتصــال شــیلنگ های آتش نشــانی بــه صــورت اتوماتیــک بــه خــود، بــه محــل حادثــه رفتــه و شــروع بــه عملیــات اطفــاء می کننــد. در پایــان نیــز بــا جداســازی شــیلنگ ها از خــود، بــه آشــیانه بازگشــته و شــروع بــه شــارژ باتری هــا بــرای عملیــات  آتــی خواهنــد کــرد. هــوش مصنوعــی در کنــار مــوارد ذکــر شــده در بنــد اول، از ویژگی هــای اصلــی آنهــا بــه حســاب می آیــد.

ربات های بازرسی اتوماتیک

ربات هــای ایــن گــروه، عمدتــاً بــر پایــه هــوش مصنوعــی پیشــرفته طراحــی و ســاخته می شــوند. کار آنهــا حرکــت بــه صــورت مســتمر در مســیرهای تعییــن شــده در ســایت های پالایشــگاهی، پتروشــیمی و نیروگاه هــا بمنظــور مشــخص کردن وضــع موجــود اســت. از جملــه ویژگی هــای آنهــا: تــوان خوانــدن نشــانگرها، ماننــد فشارســنج ها، تشــخیص وضعیــت شــیرها، گازســنجی هوشــمند، حرارت ســنجی هوشــمند، تشــخیص صداهــای نامتعــارف، تصویربــرداری بــا دوربین هــای قدرتمنــد و تحلیــل مشــاهدات  Image Processing، شــارژ اتوماتیــک باتری هــا، ارســال گــزارش هــر بازرســی و اعــلام مــوارد نامتعــارف می باشــد.

ربات های پهپاد

ایــن گــروه اولیــن ربات هایــی بودنــد کــه در عملیات هــا مــورد اســتفاده قــرار گرفتنــد  وبــا ســرعت زیــادی در حــال پیشــرفت و به روزرســانی هســتند. ربــات پهپادهــا عمدتــاً بــه دو گــروه ربات هــای اطفــاء حریــق  ودیده بانــی تقســیم می شــوند. کیفیــت دوربین هــا، نــوع سیســتم خاموش کننــده، بــرد پرنــده، زمــان عملیــات، تــوان حمــل، دمــای قابــل تحمــل، تــوان عملیــات در آســمان خراش ها و گــذر از موانــع، از مــوارد مهــم و حائــز اهمیــت در ایــن گــروه می باشــد.

ربات های زیردریایی

عمومــا انجــام فرایندهــای بازرســی و شناســایی در عمــق آب  پرخطــر و پرهزینــه می باشــد. ربات هــای ایــن دســته، امــکان انجــام عملیــات تــا عمق هــای بــالای 300 متــر را دارنــد و بــا داشــتن رادارهــای ســونار و دوربین هــای ویــژه، امــکان ارســال وضعیــت موجــود را بــه صــورت دقیــق بــه کاربــر می دهنــد.