ربات های امدادی-عملیاتی
ربات های امدادی-عملیاتی : امروزه استفاده از ربات ها در تمام صنایع، به سرعت رو به افزایش است و با وجود پیشرفت های صورت گرفته در هوش مصنوعی، ربات ها حتی قادر به تحلیل وقایع پیرامون خود نیز شده اند. ربات ها در صنعت آتش نشانی، ایمنی و نجات با هدف کاهش ریسک های عملیات برای نیروهای عملیاتی و همچنین افراد حادثه دیده، طراحی و ساخته می شوند.
نقش ربات ها در اینگونه عملیات ها به صورت تساعدی رو به افزایش است و آینده این صنعت به ربات ها گره خورده است.
برای اطلاعات بیشتر می توانید فایل ضمیمه را مطالعه کنید.
ربات های آتش نشان از نظر قوای محرکه به دو دسته موتورهای درون سوز (عمدتاً دیزلی) و موتورهای الکتریکی از نوع Brush-less تقسیم می شوند. نمونه های الکتریکی امکان دریافت تأییدیه های ضد انفجار از مراجع بین المللی جهت حضور در عملیات های پالایشگاهی و پتروشیمی و در مناطقی که گازهای قابل انفجار یا قابل احتراق موجود است را دارند.
ربات ها از نظر نوع کنترل، به دو دسته تقسیم می شوند.
ربات های کنترل از راه دور : این ربات ها، با فرمان پذیری از کاربر خود از طریق کابل کنترل و جوی استیک، می توانند در فرایندهای متعددی حضور یافته و ایفای نقش کنند.
ربات های اتوماتیک : این ربات ها، با استفاده از هوش مصنوعی، در عملیات ها شرکت می کنند و مواردی مانند اطفاء حریق و یا بازرسی ها را انجام می دهند.
در این بخش نمونه هایی از ربات ها که از مراحل تحقیق و توسعه خارج شده اند و به صورت گسترده در دنیا در حال استفاده هستند، معرفی می شوند:
ربات های آتش نشان، پیشرو و هوشمند
این نمونه ها، پرکاربردترین ربات ها محسوب می شوند که عمدتاً دارای موتور الکتریکی و کنترل از راه دور هستند. پایداری سیستم های کنترلی و حرکتی از موارد مهم در ساخت این ربات ها محسوب می شوند. برخی از این گونه ربات ها، بازطراحی ربات های نظامی هستند که قابلیت های حرکتی بالا و کیفیت ساخت مقاومی دارند.
از جمله موارد مهم در انتخاب این ربات ها می توان به ابعاد و اندازه، قدرت کشش، قابلیت عبور از موانع، قابلیت عبور از آب، میزان شارژ، امکان شارژ باتری با جریان آب، برد کنترل پنل و پایداری ربات در حین استفاده اشاره کرد.
از دیگر ویژگی های سفارشی شده آنها می توان به سنسورهای گاز، دوربین های دماسنج، دوربین های پانوراما، فرمان های صوتی یا حرکات دست، سنسور تشخیص موانع و شیب و … اشاره کرد.
ربات های آتش نشان با ظرفیت مانیتور بالا
این ربات ها بر پایه دسته قبلی طراحی وساخته می شودند. با این تفاوت که دارای ابعاد بسیار بزرگ تر، مانیتور با دبی بالا برای حریق هایی با وسعت زیاد، قابلیت عبور از موانع ناهموار و آب، قدرت کشش بسیار بالا و زمان عملیاتی بیشتر نسبت به نوع اول می باشند.
ربات های دمنده هوا، واترمیست و بولدوزر
این دسته عمدتاً دارای ابعاد بسیار بزرگی هستند و معمولاً در عملیات امداد و نجات در تونل ها، چاه های نفت و حریق های گسترده، رقیق سازی گازهای سمی و جابجایی اجسام سنگین در صحنه حادثه مورد استفاده قرار می گیرند. دارا بودن توربین تولید هوا با قابلیت تغییر موقعیت و با ظرفیت بالا، تولید غبار آب (فناوری واترمیست)، تخلیه دود و اطفاء حریق با استفاده از مانیتورهای آب و فوم، از ویژگی های این ربات هاست.
ربات های اطفاء حریق اتوماتیک
در برخی موارد، در سایت های پالایشگاهی و یا تقلیل فشار برق و یا انبارها، امکان استفاده از ربات های اطفاء حریق اتوماتیک وجود دارد. این ربات ها با همکاری ربات های بازرسی و یا سیستم های تشخیص و اعلان حریق، پس از وقوع حریق، با اتصال شلنگ های آتش نشانی به صورت اتوماتیک به خود، به محل حادثه رفته و شروع به عملیات اطفاء می کنند. در پایان نیز با جداسازی شلنگ ها از خود، به آشیانه بازگشته و شروع به شارژ باتری ها برای عملیات آتی خواهند کرد. هوش مصنوعی در کنار موارد ذکر شده، از ویژگی های اصلی آنها به حساب می آید.
ربات های آتش نشان بازرسی اتوماتیک
ربات های این گروه، عمدتاً بر پایه هوش مصنوعی پیشرفته طراحی و ساخته می شوند. کار آنها حرکت به صورت مستمر در مسیرهای تعیین شده در سایت های پالایشگاهی، پتروشیمی و نیروگاه ها به منظور مشخص کردن وضع موجود است. از جمله ویژگی های آنها: توان خواندن نشانگرها، مانند فشارسنج ها، تشخیص وضعیت شیرها، گازسنجی هوشمند، حرارت سنجی هوشمند، تشخیص صداهای نامتعارف، تصویربرداری با دوربین های قدرتمند و تحلیل مشاهدات Image Processing، شارژ اتوماتیک باتری ها، ارسال گزارش هر بازرسی و اعلام موارد نامتعارف می باشد.
ربات های آتش نشان پهپاد
این گروه اولین ربات هایی بودند که در عملیات ها مورد استفاده قرار گرفتند و با سرعت زیادی در حال پیشرفت و به روزرسانی هستند. ربات پهپادها عمدتاً به دو گروه ربات های اطفاء حریق و دیده بانی تقسیم می شوند. کیفیت دوربین ها، نوع سیستم خاموش کننده، برد پرنده، زمان عملیات، توان حمل، دمای قابل تحمل، توان عملیات در آسمان خراش ها و گذر از موانع، از موارد مهم و حائز اهمیت در این گروه می باشد.
ربات های آتش نشان زیردریایی
عموما انجام فرایندهای بازرسی و شناسایی در عمق آب پرخطر و پرهزینه می باشد. ربات های این دسته، امکان انجام عملیات تا عمق های بالای 300 متر را دارند و با داشتن رادارهای سونار و دوربین های ویژه، امکان ارسال وضعیت موجود را به صورت دقیق به کاربر می دهند.